اگر می‌خواهید بدانید عملیات حرارتی چیست (Heat treating) باید گفت عملیات حرارتی یک نوع فرآیند گرم کردن و سرد کردن فلزات، آلیاژها و همچنین فولاد است که به صورت کنترل شده انجام می‌شود. این عملیات بدون اینکه تغییری در شکل مواد جامد سخت ایجاد کند باعث بهبود خواص فیزیکی و شیمیایی آن‌ها می‌شود. البته در حین عملیات حرارتی ممکن است فرآیند جوشکاری و یا شکل‌دهی هم انجام بگیرد.
عملیات حرارتی چیست؟
به طور کلی عملیات حرارتی به مجموعه کارهایی گفته می‌شود که طی مراحل خاصی فلزهای مختلف اول گرم و پس از آن سرد می‌شوند. با انجام این گونه عملیات فیزیکی همواره خصوصیات مهم فلزات مثل استحکام، پالایش دانه‌ها، سختی، مقاومت به سایش و همچنین قابلیت ماشین کاری ، مقاومت به خوردگی و غیره افزایش پیدا می‌کند. البته هیچ‌گونه تغییری در شکل و همچنین ماهیت شیمیایی فولاد و سایر فلزات ایجاد نمی‌شود.
عملیات حرارتی بر روی ورق ها
بیشتر ورق ها با عملیات حرارتی پرداخت می‌شوند. در واقع حجم زیادی از آلیاژهای غیر آهنی از طریق فرآیند حرارتی به مقاومت و البته سختی بیشتری می‌رسند. عملیات حرارتی به خصوص برای تغییر دادن ماهیت ورق‌های فولاد بسیار حائز اهمیت است. بنابراین ورق‌های فولاد در دمای 723 درجه سانتی‌گراد مورد فرآیند حرارتی قرار می‌گیرند، بعد از آن در مدت مشخصی در همین دما نگه داشته می‌شوند.
سپس با یک سرعت کنترل شده ورق‌های فولاد سرد می‌شوند، بنابراین سختی آن‌ها تا حد چشم‌گیری افزایش پیدا خواهد کرد؛ اما یادتان باشد فرآیندهای عملیات حرارتی از لحاظ نوع ماده به صورت آهنی و غیر آهنی دسته‌بندی می‌شوند. اصولاً تکنیک‌های آهنی برای فولاد و چدن به کار می‌رود و تکنیک‌های غیر آهنی برای آلیاژهای آلومینیوم، منیزیم و همچنین تیتانیوم، مس و سایر آلیاژهای دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مراحل عملیات حرارتی
عملیات حرارتی فولاد اساساً برای این هدف انجام می‌شود تا خواص فیزیکی فولاد و ماهیت شیمیایی قطعات فولادی به میزان تعادل مورد نیاز برسد. همچنین قطعه فولادی برای کاربردی که لازم است بهترین کارایی را داشته باشد؛ اما خوب است بدانید به طور کلی عملیات حرارتی طی چند مرحله انجام می‌شود از جمله این مراحل عبارتند از:
- آنیل کردن یا همان باز پخت
- نرماله کردن
- سخت کردن یا همان سوئیچ کردن
- آستمپر کردن
- مارتمپر کردن
روش‌های عملیات حرارتی
عملیات حرارتی برای فلزات مختلف به روش‌های متعددی انجام می‌شود؛ ولی به طور کلی از ۴ روش ذیل بیشتر از هر روش دیگری برای فرآیند حرارتی استفاده می‌شود:
- کربن دهی سطحی
- آنیل کامل
- نرمالیزاسیون
- کوئیچ تمپر
البته لازم به ذکر است که روش کربن دهی سطحی نسبت به سایر روش‌ها مقرون به‌صرفه‌تر است. همچنین به شکل ساده‌تری عملیات حرارتی را به ۳ روش کربن دهی جامد و همچنین کربن دهی مایع و البته کربن دهی گازی برای فلزهای مختلف انجام می‌دهد.
مزایای عملیات حرارتی
عملیات حرارتی جزو فرآیند مهمی است که مزایای زیادی را به همراه دارد. از جمله این مزیت‌های مهم عبارتند از:
- بهبود رسانایی فلز
- سخت کردن فلز
- نرم نگهداشتن مرکز فلز
- افزایش کارایی فلز
- افزایش مقاومت فلز در برابر خوردگی
- بهبود خواص الکتریکی و مغناطیسی
- آزاد شدن تنش درونی
- بهبود ساختار دانه‌ها در برخی از فلزات
سخن پایانی
امروزه بیشتر فلزات و آلیاژهای مختلف با انجام عملیات حرارتی به کیفیت مطلوبی می‌رسند؛ اما عکس‌العمل انواع فلزات در هنگام فرآیند حرارتی متفاوت است. در واقع نوع و آلیاژ فلزات متنوع در برابر تغییرات دمایی واکنش‌های متفاوتی از خود نشان می‌دهند. اگر چه هر فلز و هر آلیاژی را می‌توانید با فرایند حرارت دهی نرم کنید؛ اما آلیاژهایی که از طریق عملیات حرارتی از لحاظ فیزیکی سخت می‌شوند محدود است.
در این میان اگر شما هم به دنبال مرکزی معتبر جهت دریافت بهترین خدمات هستید می‌توانید به کارگاه صنعتی میناسیان مراجعه کنید؛ زیرا این مجموعه صنعتی با بیش از یک دهه فعالیت در زمینه برش لیزر لوله و خمکاری CNC ورق‌های فلزی، جوشکاری آرگون، خدمات پانچ cnc، جوشکاری Co2 و بسیاری زمینه‌های دیگر در حوزه ورقکاری و شیت متال، در خدمت مشتریان عزیز می‌باشد.
