نوردکاری فلزات (Metal rolling) اصطلاحی است که در دنیای صنعت بسیار به گوش می‌خورد. همانطور که می‌دانید قطعات فلزی که در اطراف ما وجود دارند، به روش‌های مختلفی فرم داده شده‌اند تا به شکلی که اکنون هستند در بیایند.
حال نوردکاری یکی از بهترین روش‌های فرم دهی فلزات است که معمولا برای ورقه‌های فلزی با طول و عرض بسیار بالا انجام می‌گیرد. در ادامه این مطلب از مجله میناسیان قصد داریم شما را با نوردکاری فلزات و نحوه انجام آن بیشتر آشنا کنیم، پس با ما همراه باشید.
نوردکاری چیست؟
نوردکاری یکی از قدیمی‌ترین و البته پرکاربردترین روش‌های فرم دهی فلزات بوده که فرآیند بسیار پیچیده‌ای دارد. در این روش ورقه‌های فلزی درون دستگاه قرار گرفته و از چند جفت رول عبور داده می‌شوند تا به فرم دلخواه در بیایند. این دستگاه‌ها دارای غلتک‌های نیرومندی هستند که با ایجاد فشار بر روی سطح فلز، به آن فرم می‌بخشند.
نوردکاری برای انواع و اقسام فلزات و آلیاژ‌ها کاربرد داشته و تنها مختص فلزات خاصی نخواهد بود. این روش سال‌هاست که در دنیای صنعت مورد استفاده قرار می‌گیرد و به علت عملکرد فوق العاده‌ای که دارد همچنان منسوخ نشده است.
نورد یکی از رایج‌ترین روش‌هایی است که برای شکل‌دهی به فلزات در کارگاه‌های معتبر صنعتی از جمله کارگاه صنعتی میناسیان مورد استفاده قرار می‌گیرد. نوردکاری فلزات را در صنعت رولینگ می‌گویند. اصولاً روش نوردکاری فلزات مثلاً شکل‌دهی فلزات آهنی به این صورت است که اجزای دستگاه نورد به صورت غلتک‌های بزرگ و کوچکی به وسیله موتورهای الکتریکی در جهت خلاف یکدیگر حرکت دورانی انجام می‌دهند. پس اگر شمش در میان غلتک نورد قرار بگیرد بدون شک از شکاف میان غلتک‌ها عبور می‌کند.
بنابراین در اثر فشار وارد آمده و فرآیند کشش در نورد همواره شمش، جسم پهن و طویلی خواهد شد. با انجام این کار به دفعات مکرر و نزدیک شدن غلتک‌ها به یکدیگر رفته‌رفته فلز پهن‌تر، طویل‌تر و همچنین نازک‌تر می‌شود. امروزه محصولاتی که بر اثر نوردکاری فلزات آهنی حاصل می‌شوند عبارتند از:
- میلگرد
- تسمه باریک
- تیرآهن
- نبشی
- ناودانی
- ریل
- ورق و صفحات فولادی
- لوله های بدون درز
- لوله‌هایی با مقاطع دایره‌ای شکل، بیضی شکل و چند ضلعی
نوردکاری فلزات چه کاربردی دارد؟
و اما می‌رسیم به اصلی‌ترین قسمت ماجرا، برای درک کاربرد نوردکاری تکه‌ای خمیر نان را در نظر بگیرید که برای فرم دهی به آن چند بار از وردنه و غلتک استفاده می‌شود. نوردکاری نیز دقیقا همینکار را انجام می‌دهد.
در واقع نوردکاری سبب می‌شود ضخامت فلز کاهش یافته و سطوح آن صاف و یکدست شود. چون در فرآیند نوردکاری ورقه‌های فلزی از چند جفت رول و غلتک عبور می‌کنند. پس کاربرد این روش در اصل کاهش ضخامت فلز و هموار کردن سطح آن است.
انواع روش های نوردکاری فلزات
نوردکاری به طور کلی به دو روش گرم و سرد صورت گرفته که عبارت‌اند از:
نوردکاری گرم فلزات
اگر دمای فلز بالاتر از دمای تبلور و انجماد مجدد آن باشد، به آن نوردکاری گرم گفته می‌شود.
کاربرد نوردکاری گرم
نورد گرم نسبت به نورد سرد استحکام بالاتری در برابر کربن از خود نشان می‌دهد. به همین علت استفاده از نورد گرم در آهنگری مشکل‌تر است؛ اما به طور کلی انجام نوردکاری فلزات به روش گرم هزینه مناسب‌تری دارد. به همین دلیل از روش نورد گرم برای ساخت مقاطع ساده مثل مسیرهای ریلی و همچنین ورق‌های فلزی به کار می‌رود. از دیگر کاربردهای نورد گرم می‌توان به مواد ذیل اشاره کرد:
- ساختمان های فلزی
- دیسک‌ها
- تجهیزات کشاورزی
- ریل‌های محافظ برای استفاده در خیابان‌ها و بزرگراه‌ها
- پوسته‌های کمپرسور
- چرخ، رینگ و همچنین صفحه کلاچ خودرو
- آبگرمکن
- ماشین قیف مربوط راه آهن و همچنین اجزای واگن ریلی
خصوصیات نورد گرم
- نوردکاری فلزات به روش گرم سبب همگن شدن و البته یکنواخت شدن شمش‌های فلزی می‌شود.
- از لحاظ ترکیبات شیمیایی باعث افزایش استحکام بیشتر شمش‌های فلزی خواهد شد.
- سطح محصول بیشتر اکسید می‌شود و رنگ محصولات تولیدی نیز تیره‌تر خواهد شد.
- تلرانس ابعادی چشم‌گیری به دست نمی‌آید.
- استحکام فلزات کمتر می‌شود و انعطاف‌پذیری آن‌ها بالاتر می‌رود.
- نورد گرم نسبت به نورد سرد به تجهیزات کمتری احتیاج دارد. حفره‌های گازی و سوراخ‌های ریز موقع عملیات کار با نورد گرم به راحتی جوش می‌خورند و برطرف می‌شوند.
- ناخالصی فلزات در عملیات نوردکاری فلزات به صورت گرم شکسته می‌شود و در زمینه فلزات پراکنده خواهد شد.
نوردکاری سرد فلزات
اگر دمای فلز پایین‌تر از دمای تبلور و انجماد مجدد آن باشد به آن نوردکاری سرد گفته می‌شود. نوردکاری سرد سبب افزایش مقاومت فلزات می‌شود.
کاربرد نوردکاری سرد
نوردکاری فلزات به روش سرد اکثراً در سطح مقاطعی انجام می‌شود که تقریباً یکنواخت باشد. همچنین بُعد عرضی فلز مورد نظر تا حدودی کوچک باشد. یادتان باشد شکل‌های نورد سرد بعد از نوردکاری به عملیات شکل‌دهی نیاز دارند. شاید انواع غلتک‌های نورد سرد توسط آهنگران سطحی سازگارتر و البته صاف‌تر را ایجاد کنند؛ ولی هزینه آن بالاتر خواهد بود. از جمله مهم‌ترین کاربرد نورد سرد عبارتند از:
- لوله های خروجی موتور سیکلت
- کابینت
- لوله
- ظروف فلزی
- ماشین چمن زنی
- لوازم خانگی
خصوصیات نورد سرد
- دقت کنید در نوردکاری فلزات به روش سرد در بیشتر مواقع کیفیت سطحی محصول نسبت به نورد گرم بهتر است.
- تلرانس ابعادی مناسب‌تری به دست می‌آید بنابراین کنترل ابعاد به صورت بسیار دقیق‌تر انجام می‌شود.
- استحکام و سختی محصولات تولید شده به روش نورد سرد در مقایسه با حالت نورد گرم بالاتر است.
- خصوصیات مکانیکی از جمله استحکام، نقطه و… به صورت جهت دار است.
نوردکاری ورق
در فرآیند نوردکاری فلزات، جفت رول‌ها در مجاورت هم درون آسیاب‌های نورد قرار می‌گیرند. بنابراین با سرعت بالایی فولاد و سایر فلزات دیگر را به محصولاتی مثل ریل‌ها، فولادهای ساختاری و غیره تبدیل می‌کند. در بیشتر کارخانجات تولیدی فولاد نیز آسیاب‌های نورد به چشم می‌آید. معمولاً این آسیاب‌ها فولادهایی که نیمه تمام هستند را به محصولات نهایی تبدیل می‌کنند. از جمله فرآیندهای آلیاژ عبارتند از:
- نورد خم کاری
- نورد مقطعی
- نورد حلقه ای
- آلیاژهای کنترل کننده
- نورد شکل‌دهی
نوردکاری ورقه استیل
استیل از دیرباز تا کنون یکی از پرکاربردترین فلزاتی بوده که در صنایع گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرد. حال امروزه برای فرم دهی به این نوع فلز نیز از روش نوردکاری استفاده می‌شود. برای انجام نوردکاری استیل نیز همانند فلزات دیگر چندین مرتبه از زیر غلتک عبور داده می‌شود. حال معمولا برای فرم دهی به استیل از نوردکاری سرد استفاده می‌شود. چون این روش سطح آن را کاملا صاف، صیقلی و درخشان خواهد کرد.
ارائه خدمات نوردکاری فلزات
در این مطلب از کارگاه صنعتی میناسیان به بررسی نحوه و کاربرد نوردکاری فلزات پرداختیم. این روش می‌تواند به شما فلزی با فرم دلخواه و البته صاف و یکدست را ارائه دهد. شما می‌توانید بهترین و با کیفیت‌ترین خدمات خمکاری و نوردکاری انواع فلزات را با نازلترین قیمت از مجموعه معتبر میناسیان دریافت نمایید.
